အာရွတိုက္သားေတြက Rh+ (Rh Positive) ျဖစ္သူ ၉၉% ရွိပါတယ္။
| Population | Rh(D) Neg | Rh(D) Pos | Rh(D) Neg alleles |
|---|---|---|---|
| European Basque | approx 35% | 65% | approx 60% |
| Caucasian | 16% | 84% | 40% |
| American Blacks | approx 7% | 93% | approx 26% |
| Native Americans | approx 1% | 99% | approx 10% |
| African descent | less 1% | over 99% | 3% |
| Japanese & Chinese | less 1% | over 99% | 1% |
Ref: http://en.wikipedia.org/wiki/Rhesus_blood_group_system
မိဘႏွစ္ပါးက RH Protein မတူရင္ ေမြးကင္းစ ကေလးဟာ အသား၀ါတတ္တယ္ ဆိုတဲ့အဆိုကို ရွင္းျပရရင္ ကေလးေတြ အသား၀ါတာဟာ မိဘႏွစ္ပါးရဲ႕ RH နဲ႔မဆိုင္ပါဘူး။ RH တူတဲ့ မိဘႏွစ္ပါးက ေမြးလာတဲ့ ေမြးကင္းစ ကေလးေတြလည္း အသား၀ါတတ္ပါတယ္။ ကေလးက အရမ္းႏုနယ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အသည္းကလည္း ႏုပါတယ္။ Hemoglobin ပံုစံေျပာင္းလို႔ ေသြးဥပ်က္တာနဲ႔ အသည္းက စစ္ထုတ္တာ မမွ်တဲ့အခါမွာ အသားဝါပါတယ္။
ပထမဦးဆံုး သားဦးကေလးရဲ႕ေသြးက (+) ျဖစ္ေနျပီး မိခင္က(-) ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ကေလးကို မီးဖြားစဥ္အခါမွာ ကေလးရဲ႕ ပရိုတိန္းက မိခင္ဆီကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ကေလးမီးဖြားစဥ္၊ ပ်က္က်စဥ္မွာ ကေလးရဲ႕ ပရိုတိန္းက ပရိုတိန္းမရွိတဲ့ မိခင္ထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။
အဲဒီအခါမွာ မိခင္ရဲ႕ ကိုယ္ခံအား immune system ကေနျပီး ဒီပရိုတိန္းေတြက ျပင္ပကပိုးမႊားေတြလို႔ သတ္မွတ္ျပီးေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔ မိခင္ကိုယ္ထဲမွာ ပရိုတိန္းကို ဆန္႕က်င္တဲ့ ဓါတ္ေတြ (Antibody) ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ ဒီဓါတ္ေတြဟာ သားဦးမွာတုန္းက ဒုကၡမေပးလိုက္နိုင္ပါဘူး။ သားဦးေလးက ေမြးၿပီးသြားတဲ့အတြက္ပါ။
ဒုတိယကေလးကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီပရိုတိန္းကုိဆန္႔က်င္တဲ့ ဓါတ္ေတြ (Antibody) ေတြက ဒုတိယကေလးကို ဒုကၡေပးပါေတာ့တယ္။ ကေလးရဲ႕ ေသြးနီဥေတြ ေပါက္ကဲြကုန္ၿပီး Bilirubin ေခၚ အဝါေရာင္ဓါတ္တမ်ိဳးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ အဲဒီအဝါေတြကို အသည္းက ဒိုင္ခံဖ်က္ဆီး ေခ်ဖ်က္ရပါတယ္။ အသည္းဖ်က္နိုင္တဲ့ ပမာဏထက္ ေက်ာ္လြန္ေနတဲ့ အတြက္ အဲဒီအဝါေတြေၾကာင့္ ကေလးမွာ အသား၀ါျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးမွာ အသည္း မေရာင္ပါဘူး။ အဲဒီအဝါေရာင္ ဘီလီရူဘင္ေတြက မ်ားလြန္းရင္ ဦးေႏွာက္ကို ထိခုိက္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးလဲ ကုတာေတြ လုပ္ရတတ္ပါတယ္။
ေယဘူယ်အားျဖင့္ ေျပာရရင္ေတာ့ Rh positive အေဖနဲ႕ Rh negative အေမက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ သားဦးေလးကလဲြလို႕ က်န္ကေလးေတြမွာ ေမြးေမြးခ်င္းမွာ အသားဝါတတ္ပါတယ္။
ဟိုအရင္ေခတ္ေတြတုန္းကေတာ့ ဒီလို RH မတူတဲ့ မိခင္နဲ႔မီးဖြားစဥ္မွာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ဟာေတြကို ကုသဖို႔ခက္ခဲျပီး ဆိုးရြားတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုလိုျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ အခုေခတ္အခ်ိန္မွာေတာ့ ေဆးပညာ တိုးတက္ ထြန္းကားလာမႈေၾကာင့္ ေမြးကင္းစကေလးငယ္ကို ဒုကၡျဖစ္ေစတဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ကာကြယ္ကုသမႈေတြ လုပ္လို႔ရေနပါျပီ။
မိခင္ ပထမကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္မွာ ကေလးရဲ႕ေသြးကို စစ္ၾကည့္ျပီး ကေလးရဲ႕ေသြးက RH (+) ျဖစ္ေနျပီး မိခင္က RH (-) ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ကာလမွာ Rh immune-globulin ဆိုတဲ့ေဆးကို ၂ ႀကိမ္ ထိုးသြင္းေပးရပါတယ္။ ပထမအႀကိမ္ကို ကိုယ္ဝန္ ၂၈ ပတ္မွာ ထိုးေပးျပီး၊ ဒုတိယအႀကိမ္ကို မီးဖြားျပီး ၇၂ နာရီအတြင္းမွာ ထိုးေပးရပါတယ္။ အဲဒီေဆးက မိခင္ရဲ႔ ခႏၶၶာကိုယ္ထဲမွာ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ Rh antibody ေတြ ျဖစ္လာေစျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးတဲ့အတြက္ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ေတြ မီးဖြားတိုင္းမွာ ေမြးကင္းစကေလးကို အႏၲရာယ္ မျဖစ္ေစႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေဆးကို ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ကာလမွာ ေသြးဆင္းျခင္းတို႔ ျဖစ္လာရင္လည္း ထိုးေပးရပါတယ္။
တကယ္လို႔ မိခင္ရဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ Rh antibody ေတြသိပ္ျမင့္မားေနျပီလို႔ ဆရာဝန္က ဆံုးျဖတ္တဲ့အခါမွာ ေမြးလာမယ့္ ကေလးဟာ အႏၲရာယ္ ႀကံဳေတြ႔ရေတာ့မွာမို႔ ကေလးငယ္ သေႏၶၶသားဘဝနဲ႔ မိခင္ရဲ႔သားအိမ္ထဲမွာ ရွိေနစဥ္အခ်ိန္မွာ ေသြးလဲကုသျခင္း ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ျပီး ကေလးရဲ႕အသက္ကို ကယ္တင္ႏိုင္ပါတယ္။
ေသြးလဲကုသျခင္းဆိုတာ ကေလးရဲ႕ေသြးကို ေသြးနီဆဲလ္ RH (-) နဲ႔လဲလွယ္ေပးတာပါ။ ဒီလိုျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ကေလးရဲ႔ ေသြးနီဆဲလ္ေတြကို တည္ျငိမ္ေစျပီး ကေလးရဲ႕ေသြးေၾကာေတြထဲမွာ ရွိေနျပီးျဖစ္တဲ့ Rh antibody ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာမယ့္ ပ်က္စီးေစမႈ ၊ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစမႈေတြကို ေလ်ာ့ခ်ေပးလိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဒီေသြးလဲကုသနည္းကို ေအာင္ျမင္စြာ အသံုးျပဳေနၾကပါျပီ။
Ref: Ko TherGyi’s Message and MaCyberCandle's Message.
No comments:
Post a Comment